Er hum d'iuèrn

Ua perspectiva de losats, neri coma eth cremalh, e d'humalèra que s’escampilhe coma bromèra grisa, d’aquera qu’entèle era tèsta der enteniment. Atau se ve en iuèrn era atmosfèra des nòsti pòbles, mentre enguan sòl dominar era lutz d’un solei tot clarentàs. Tanben pòs enténer, aguesti dies, eth bronit d’escopetes e er idòl de caçaires, en hitge deth bòsc, veus que se confonen facilament damb era cançon amiga des esqueres, eth bram de Garona e era votz ronca des coches en carretèra. Qui a dit que i a silènci ena montanha? Mentretant, e a mesura qu’auance eth dia, er hum conquiste mès isendes e regnes familiars. Ja ac ditz aquera romança plan coneishuda dera Sarsuèla: “Por el humo se sabe donde está el fuego”. Non cau èster guaire escarrabilhat tà campar era atmosfèra aranesa d’aué e descurbir qu’eth huec dera sua economia ei sustot era nhèu, plan qu’ac auem comprovat pendent es darrères setmanes, toti pendents d’aqueth cèu ludent e supèrb, era volentat deth quau entà hèr a nheuar met er ai en còr d’aqueri que dirèctament o indirèctament en depenen. Enguan s’i a amassat tanben er hum, espés e trist, dera agonia dera crisi que jamès s’acabe e que se quauquarren entèle qu’ei era pòcha. Encara manquen uns auti huecs tà cauhar era activitat economica e poguen complementar e refortilhar era ofèrta dera nhèu, quan aguesta non i e. Seràn parcs d’aventura, de léser o de natura, mès son de besonh projèctes clars e realizables. Hè quauque temps que s’an metut es brases entà cremar ua auta lenha, ara cau saber-les profitar e non pèrder dejà mès temps abantes qu’era al.hama s’amòrte e sonque i demore er hum efimèr des bones paraules.

(Diari Segre, 31 de deseme de 2011)

Un nau PSC

Ath PSC li an gessut fòrça mètges entà guarir-le de sa grèu malautia. Sonque cau liéger es diaris des darrères setmanes. E, coma ena vida des mestièrs, i a mètges e mètges, e intencions diuèrses tanben. Se mos ac permetetz, mos higeram ara mòda periodistica deth moment e apuntaram que mès enlà des nòms dera naua direccion, semble autant de relevanta era orientacion que mèrque aguesta a un partit clau ena politica catalana des darrèri ans. Es socialistes se tròben en un estat d’estordiment dempús des convulsions electoraus patides per un contèxte advèrs, mès tanben pes errors pròpris e ua fòrta desorientacion politica. Mès era opcion qu’encarnen (de progrès, solidaritat e justícia) ei ara mès de besonh que jamès ena societat individualizada, fòrça convulsionada tanben. Dilhèu eth PSC s’aurie de reviscolar sus era basa d’un socialisme etic, capable de restacar era sollicitud dera persona damb era justícia e eth reformisme sociau, economic, e tanben, e non mens important, culturau. Era sua mèrca ei eth catalanisme damb ròstre (deth ròstre que patís, mès en concrèt), dauant es nacionalismes embolicadi en drapèu. Es sues propòstes pòden virar ar entorn d’ua aliança peth progrès e contra era desigualtat (cada còp mès accentuada), com acabe de proposar eth president Obama; ua aliança a favor tanben d’aleugerir er esfòrç fiscau (non confóner damb pression fiscau) dera classa mieja e d’aumentar era contribucion des que, de vertat, mès n’an, perque es pactes fiscaus que poguen vier seràn insufisents se non contribusissen a fomentar eth trabalh, era activitat economica e ua educacion de qualitat. Conscienti des limits, auem de besonh esturments liberadors que hèsquen dera politica ua activitat deth suenh e era responsabilitat de cap tar aute. Ei era unica forma collectiua d’auançar.

(Diari Segre, 17 de deseme de 2011)

Un món erós

Ara qu’èm toti “populars” o, en sòn defècte, “convergents” (èster “convergent” ei mès cool: d’aquiu, era diferéncia catalana); ara qu’es aigües an tornat ath sòn cors naturau (demorem que pes sègles des sègles, amen); ara qu’era economia serà ben governada, perque era quèrra, com ei òbvi, non sap gestionar-la; ara qu’auem lidèrs com Diu mane: uns que dèishen hèr (signe inequivòc de susvelhança), uns que saben parlar (mos seduïssen plan damb era sua expression), fòrça d’eri erosi d’auer-se coneishut (signe inequivòc de seguretat e coneishements infinits); ara qu’èm, ara fin, en bones mans, dempús de govèrns pòc rigorosi per definicion (e me quedi cuert); ara, e sonque a compdar d’ara, seram en condicions de gésser dera crisi, e se non ac hèm serà, clar, pera eréncia recebuda, tan diabolica coma es govèrns que mos an deishat, perque tot eth malur dera societat se resumís ath malur socialista o, en sòn defècte, tripartit. Mès, non cau patir. Un nau món se daurís dejós es nòsti pès. Diu ei dera nòsta part. E eth trabalh arribarà com manà benedit. Per non parlar deth nau pacte fiscal, que mos plaçarà de patac a deficit zèro, dilhèu en situacion de superavit. Non escotetz as tremendistes, ad aqueres amnes en pena qu’avertissen qu’es nòstes victòries son praubes perque se basen ena feblesa dera socialdemocràcia desorientada. Prauba era! Non les hèsquetz cas, perque non an comprenut de qué va era politica. Encara cerquen era complicitat des indignadi contra eth sistèma politic, quan es darrères eleccions an meritat mès d’un 70% de participacion. Gaudim d’aguest moment unic, aimem-mos en aguesta net apassionada, ena aventura amorosa damb es intellectuaus reconvertidi ara calor dera naua egemonia, perque eth món ei aué mès erós.

(Diari Segre, 3 de deseme de 2011)

Contingéncia

Quin ei eth pes d’un pensament en ua jornada de “reflexion”? Auem tot un dia destinat ara pensada, que, en aguest cas, se limite a un pes especificament politic e electorau. Per quauquarren se comence, e alavetz dilhèu serie convenienta mès d’ua jornada reflexiva entà que cadun, damb es sòns hantaumas e desirs, procurèsse uns moments, un dia, quina eternitat ena societat tecnificada d’ara!, a cèrtes dòsis d’“excentricitat”, perque èm es unics èsters capables de “descentrar-se”, de gésser d’un madeish e pensar-se, saber-s’i, ací e ara, atau coma eth món que l’entore. Èm, en aguest sens, excentrics.  Profitem donc era escadença e veiram (mos veiram) com eth terrèn que caushigam ei inestable, tot se botge e arren semble assegurar-se dejós des pès. Auem estat com deishadi e abandonadi ara nòsta sòrt. Mès aciu èm, en tot compartir aguest tròç de tèrra damb d’auti que son com nosati: èsters finits damb desirs infinits, com diderien es filosòfs, es mès excentrics de toti. Dauant era inseguretat agaçanta, tendim a crear-mos espacis de suenh e reconeishement, coma era politica, er art, era religion. Profitem era escadença entà hèr a compréner ara politica (per exemple, e ja qu’era jornada d’aué ei de reflexion electorau) qu’era ei tanben finita, plan vulnerabla e fragila (ara sustot) e qu’era sua sòrt depenerà sustot dera volentat de refortir es institucions que li dan sentit, non pas de redusir-les ara minima expression, perque, se non, ja vedem qué li passe dauant es atacs des depredadors mercantilistes, dilhèu es mens excentrics. Eri non pèrden eth temps en jornades reflexives. Eth pes deth pensament d’aué, e de tostemp, ei eth pròpri dera contingéncia e era adversitat, damb es quaus i cau compdar se non volem quèir en enganh irreflexiu, dilhèu definitiu quan ja ei tard.

(Diari Segre, 19 de noveme de 2011)