Mentre rebrembi era passejada der aute dia entà un bordau de Canejan, se succedís era notícia dera fin dera activitat terrorista d’ETA, e torni alavetz ath pensament deth paisatge deth dia dempús… Eth bordau ei ara un lòc inospit, èrm, sonque i demoren es quate parets des cases qu’alavetz sigueren e ara son tristes pardies. Eth prat dera èrba, a on eth bestiar s’i neurie, ei cementèri de mala èrba, shordanta. Arroïne era estetica deth paisatge. Es roïnes son er esclau deth lòc que se bastiren es antics poblants, quauqu’un de viu, viu testimòni dera existéncia d’alavetz. Partiren e cadun se tornèc a bastir eth sòn lòc, en aguest “non-lòc” qu’ei era existéncia, pr’amor que, com auem dit eth darrèr còp, tostemp èm dehòra, entre casa e món, entre era tèrra que caushigam e eth cèu que guardam. Pujaua peth camin dret e estret e campaua tà baish, ath hons dera ribèra. Es hons des nòstes vals son coma abismes dejós nòste. Eth non-bordau semble mès uet e liure. Semble mès trist. Pensi en anonci etarra e era pregunta subergés: com serà eth paisatge de dempús, eth paisatge des.hèt non pas pera inércia deth progrès qu’un bordau a patit, senon pera arbitrarietat qu’uns pògui membres dera comunautat an imposat ara rèsta? Demoren es roïnes deth dolor, es familhes trencades, demore eth viu testimòni que da sentit e vertat ad aguest non-lòc dera existéncia. Mès era comunautat a dret a hèr-se un lòc, le poderàn recuperar es sòns membres? Calerà rebastir un nau lòc sense borrar era singularitat que da eth testimòni deth patiment, perque era comunautat s’aurà bastit sus es roïnes d’un paisatge herit de sang. Era memòria non ei sonque rebrembe, senon qu’ei era comunautat madeisha, dubèrta a un encara-non-present, en un orizon d’esperança.
(Diari Segre, 22 d'octobre de 2011)
Cap comentari:
Publica un comentari a l'entrada