Mès qu'ua lei

Ua lei ei ua règla d’accion votada per un parlament, segontes era definicion classica que balhen es diccionaris e es manuaus deth dret. Mès i a leis que transcendissen era sua mèra foncion “reglamentau” en ua societat. Son depositàries dera expression d’ua “amna” collectiva, d’aqueth “sénter” amassa des comunautats, acornerades de viatges pera istòria. Eth Parlament de Catalonha acabe d’aprovar era lei der aranés, o sigue, era norma qu’a de regir era politica lingüistica entar aranés, lengua oficiau en ensem de Catalonha e era (mès) pròpria dera Val, damb era quau ací escriuem e mès que mos shautarie liéger. Ac proclamèc eth sindic Francés Boya ena sua intervencion: non èm dauant un ahèr sonque lingüistic, senon de maxima importància politica e tanben d’identitat. E eth der aranés a estat vitau entà configurar era vicissitud deth nòste pòble. Es istòries personaus se crotzen soent damb era istòria collectiva. Eth sindic a acabat aguesta etapa en Parlament damb era aprobacion dera prumèra lei entar aranés, dempús de trenta ans de democràcia e lèu vint d’autogovèrn (aranés). Semble eth mielhor corollari as sòns ans de trabalh e servici a Aran ena cramba catalana. Tanben ei ben vertat qu’as victòries li brotoen diuèrsi pairs e mairs. Mès cau reconéisher que sense er impuls deth Govèrn dera Generalitat e eth Conselh Generau d’Aran entà aprovar era lei, atau coma der esfòrç dera escòla e de totes es persones que persuten en emplegar era lengua, en encastre que sigue, aué non seríem pas a on èm. Ara fin, auem dat eth pas decisiu. Compdam damb er esturment de besonh en un estat de dret. Podem aumplir eth futur damb un present mès coratjós e esperançat. Non ei pas pòc!  

(Diari Segre, 25 de seteme de 2010)