Abséncies

I a abséncies dificiles, lèu impossibles de païr. Son coma era musica carada que tot ac condicione, coma eth temps trencat de forma essenciau. Hè quauqui dies parlàuem ací sus era vertat intima d’un amor filiau, d’un amor maternau. Dilhèu non i a abséncia mès grana qu’era que subergés quan er hiu vitau entre ua mair e un hilh se trenque damb era mòrt d’aguest, perque non sonque partís eth, senon que partís ua part fonamentau d’era. Maria José Brito ac torne a explicar en sòn darrèr libre (Aromas de una ausencia, editoriau Milenio). Suspren era capacitat de Brito entà escríuer eth dò damb un lenguatge tan precís e depurat, sense besonh de quèir en sentimentalismes uets, tan comprensibles e naturaus, de viatges. Era escrivana, d’origina aranesa, s’escriu e, en escríuer-se, escriu eth sòn dò, eth sòn sentiment intim e essenciau dauant ua pèrta intima e essenciau. Brito, que demòstre un coneishement enciclopedic, aquerís ua naua dimension en aguesta darrèra òbra, mès pregona, mès pensada, tan interpellanta e tan essenciaument temporau. En efècte, era vida se desplegue coma un continu illimitat a on era preséncia se liure a ua sòrta de referéncies damb aqueth projècte en quau mos i trobam dejà. Mès quan se trenque non i a projècte que valgue e es “flaires dera abséncia” mos rebremben qu’eth temps ei ua queiguda, un trencament, un desarraïtzament d’aquerò qu’existís, qu’existie, e alavetz era pèrta non ei mès qu’era pròpria preséncia d’aquerò que s’a perdut. Existís en tot pèrder-se, en tot húger, e alavetz tostemp demore darrèr. D’ací nèish era impossibilitat radicau dera quau da compde Brito: non i a futur.

(Diari Segre, 22 de mai de 2010)