7/9/12

Ath miei des tres Arans

Era prumèra vista de Vielha que sòl aquerir eth viatjaire quan arribe en Aran sòl provier der accès, en baishada, dera carretèra N-230, en òbres en aguesti moments e tostemp reivindicada sa reforma. Aquiu auetz ara antiga Vetula, ath hons dera val, “ath miei des tres Arans”, com diderie er imne ara “Senhora” de Mijaran. Un presèp tàs mainatges, mès vedible ara damb es marges nets dera via. Se hètz cap a trauèrs dera C-28, Vielha apareish damb aquera fisionomia d’avenguda ampla e centric campanau, pròpria d’ua vila importanta, que tant agrade de destacar as sòns vesins damb era satisfaccion abituau des vilatgesi d’un caplòc. Totun, qu’ei caplòc d’Aran. Era vila des servicis, que cerque eth sòn lòc ena economia toristica pirenènca. Eth municipi qu’acuelh ara mitat, o dilhèu mès, dera populacion aranesa. Mès a on eth paisatge se mòstre tanplan imponent e aupin, airau industriau apart (de besonh en un municipi atau), ei damb era sèrra deth pòrt e Sarraèra en cogòt, de pales dretes com ua paret, que mèrquen ben clar eth lumedan dera pòrta borbonica tara peninsula. Ací, en Mijaran, Vielha complète eth nòm municipiau e rebrembe as aranesi, aimants des centralitats, qu’en passat, en santuari marian aué en hèsta, s’assetièc eth centre politic e religiós dera sua vida collectiva. Un modèrn e foncionau temple acompanhe es roïnes der antic, malurosament esbauçat per un explosiu pendent era guèrra civila. Un còp mès, era vila se dispòse a cantar er imne a sa patrona (“Vielha ei era tua vila”, afirmen es gòis), que n’ei tanben d’Aran, “ath cant des aigües deth Garona”, ath miei d’aguest present damb roïnes e era esperança vigorosa peth futur que cau rehèr.

(ARAN INFORMACION, agost de 2012)